Αγιολογικά

Ο νεομάρτυς Νικόλαος Μπασδάνης ή Βλαχονικόλας ή Εξηντατρίχης γεννήθηκε στο Μέτσοβο της Ηπείρου από φτωχούς αλλά πιστούς γονείς. Σε νεαρή ηλικία πήγε στα Τρίκαλα, όπου εργαζόταν σε τούρκικο αρτοποιείο. Ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα οι Τούρκοι, χρησιμοποιώντας τρομοκρατικές μεθόδους τον ανάγκασαν να εξισλαμιστεί. Όταν όμως ο Νικόλαος συνειδητοποίησε το μεγάλο χριστιανικό και εθνικό του ολίσθημα επέστρεψε στο Μέτσοβο, όπου ζούσε χριστιανικά. Ωστόσο, η φτώχεια και οι δύσκολες συνθήκες διαβιώσεως που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο στο Μέτσοβο αναγκάζουν τον Νικόλαο να ξαναπάει στα Τρίκαλα για να πουλήσει δαδί. Εκεί έγινε αντιληπτός από κάποιον Τούρκο κουρέα, γείτονα του αρτοποιού όπου εργαζόταν ο άγιος. Συλλαμβάνει τον Νικόλαο, τον σέρνει βίαια στον δρόμο και τον βρίζει δημόσια γιατί πρόδωσε το Ισλάμ και έγινε πάλι χριστιανός. Ο Νικόλαος, επειδή φοβήθηκε τις συνέπειες, έδωσε στον Τούρκο κουρέα το φόρτωμα του δαδιού και δεσμεύτηκε μαζί του να του φέρνει κάθε χρόνο από ένα φόρτωμα δαδί. Μετά την συμφωνία αυτή, ο Τούρκος τον άφησε. Επιστρέφοντας στο Μέτσοβο ο Νικόλαος πήρε την μεγάλη απόφαση να μην ξανασυμβιβαστεί σε θέματα πίστεως και αν χρειαστεί να θυσιάσει και αυτήν ακόμη την ζωή του στον βωμό της αγάπης του Χριστού. Με την ευχή του πνευματικού του, ο Νικόλαος μεταβαίνει για άλλη μια φορά στα Τρίκαλα με την απόφαση να δώσει αυτή την φορά την καλή μαρτυρία του Ιησού Χριστού. Εκεί τον αντιλαμβάνεται ο Τούρκος κουρέας, ο οποίος εκνευρισμένος τον ρωτάει για το δαδί, που του είχε υποσχεθεί. Στην αρνητική απάντηση του Νικολάου, ο κουρέας τον καταγγέλλει στους Τούρκους της γειτονιάς, οι οποίοι με βίαιο τρόπο τον φέρνουν στο τούρκικο κριτήριο με βασική κατηγορία την αλλαξοπιστία. Μη μπορώντας να τον μεταπείσουν με την πειθώ χρησιμοποιούν βία και τον ρίχνουν σε σκοτεινή φυλακή. Οι Τούρκοι δικαστές, βλέποντας την αμετάκλητη γνώμη του Νικολάου, παίρνουν την απόφαση να τον ρίξουν στην φωτιά. Με εντολή τους ανάβεται μεγάλη φωτιά στην κεντρική αγορά των Τρικάλων. Με θαυμαστή γαλήνη και ηρεμία αντιμετώπισε το μαρτύριο δοξολογώντας μάλιστα τον Χριστό γιατί αξιώθηκε να ατιμαστεί και να θανατωθεί για χάρη Του.